اختلالات شناختی یکی از معضلات مهم در بحث سلامت عمومی سالمندان در سراسر دنیا به شمار می آید. نقص در ذخیره سازی و یادآوری اطلاعات جدید، اختلال در حافظه کوتاه مدت و سایر مشکلات شناختی از علایم معمول اختلالات شناختی است که متاسفانه تاکنون درمان قطعی مشخصی برای آن یافت نشده است. مطالعات اخیر نشان دهنده ارتباط بین میکروبیوتای روده و بسیاری از اختلالات شناختی از طریق مسیری با عنوان محور میکروبیوتا-روده-مغز است. تصور می شود که از این مسیر میکروبیوتای روده قادر است بر رفتار، عملکرد مغز و اعمال شناختی در دوران پیری اثرگذار باشد. در این مطالعه مروری به بررسی مکانیسم های اثر زمینه ای ارتباط دهنده میکروبیوتای روده و اختلالات شناختی و اثرات مداخله با پروبیوتیک ها بر عملکرد شناختی پرداخته شده است.

مقدمه: سکته ی مغزی یکی از علل اصلی مرگ و ناتوانی است که بار سنگین و قابل توجهی به نظام بهداشت جهانی تحمیل می کند. تظاهرات بالینی سکته ی مغزی می تواند به سرعت سبب آسیب عصبی خفیف تا شدید شود که به طور عمده ناشی از کمبود جریان خون مغزی است. اما تاثیر سکته ی مغزی فراتر از آسیب اولیه ی مغز است و انواع بیماری های پیچیده و ویرانگر از جمله آلزایمر، افسردگی و اختلالات شناختی به همراه دارد. در زمینه ی اختلالات شناختی مرتبط با سکته ی مغزی مطالعات زیادی شده است. پیشرفت زوال شناختی ممکن است حتی بااهمیت تر از خود سکته ی مغزی باشد، به طوری که اختلال شناختی پس از سکته بر بیش از یک سوم بازماندگان سکته ی مغزی تاثیر می گذارد. هدف از مطالعه ی حاضر، معرفی برخی از عوامل خطر و مناطق حساس مغزی درگیر در اختلالات شناختی پس از سکته ی مغزی؛ و ارائه ی راه کارهایی جهت پیشگیری از این اختلالات است.روش: این پژوهش از نوع مروری است و برای رسیدن به اهداف آن از شیوه ی تحلیلی و مطالعات اسنادی استفاده شده است.یافته ها: به نظر می رسد نتیجه گیری در مورد عوامل اصلی درگیر کاملا قطعی نباشد، با این حال، تنگی عروق و به هم خوردن جریان خون، کاهش اکسیژن بافتی، فشارخون بالا و خونریزی، کهن سالی، سابقه ی خانوادگی، تنوع ژنتیکی و عود سکته به عنوان عوامل کلیدی اختلالات عملکردی و شناختی مطرح هستند. تغییرات عروق خونی کوچک مغزی پس از شکسته شدن سد خونی - مغزی، عدم دریافت موضعی خون توسط بافت ها و آتروفی عصبی، عوامل اصلی نوروپاتولوژی زوال عقل اند.نتیجه گیری: برای کاهش بار اختلالات شناختی ناشی از سکته ی مغزی، کنترل عوامل خطر ضروری است. همچنین، پس از آسیب مغزی، روشن سازی مکانیسم های درگیر در اختلالات شناختی می تواند استراتژی های موثر بر تسکین علایم بیماری و پیشگیری را فعال کند.

نزد ابن سینا، نفس انسانی به مثابة آینه، همواره مدرک ادراکاتی است که به نحو عرضی بر آن عارض می شود و به عبارت دیگر ادراکات، کیفیات عارض بر نفس هستند. محور ادراکات «تمثّل» است و نفس نیز دو ساحت ادراکی دارد، ساحت تجردی عقلانی که بازنمایندة کلیات، طبیعت و ذوات اشیا است و ساحت مادیِ حسی و خیالی که بازنمایندة جزئیات و عوارض اشیاء اکنون و گذشته است. ابن سینا، کیفیت هستی مندی ادراکات مختلف حسی، خیالی و عقلی در نفس را با نظریة ارتسام صور و تقشیر تبیین می کند؛ برای تبیین شکل گیری این الگوی معرفتی می توان چنین تصورکرد که فیلسوف حالات پدیداری ادراک را درون نگرانه در خود تصویر، و شاخصه های آن را احصا می کند، سپس با عرضه کردن آن به مبانی هستی شناختی اش نظریۀ معرفت را بیان می کند. ابن سینا مؤلفه هایی همچون ذهنیت دربرابر عینیت در مسئلة وجود ذهنی، عرض بودن علم و تأثیر کلی یا جزئی بودن ادراک را در نگاه پدیداری به ادراک تبیین می کند و به عرضۀ آن بر مبانی وجودشناسانه ای همچون تفکیک هستی به جوهر و عرض می پردازد و تفسیری معرفتی از عالم براساس همین اصل به همراه نگاه سه گانه به علیت ارائه می دهد و به الگوی خود در معرفت شناسی می رسد. نظام معرفتی سینوی مبتنی بر همین شاخصه ها و مبانی، به حصول نوعی ذات گرایی در تمام تبیین های معرفت شناسانه و پذیرش وحدت سنخی میان مدرِک و مدرَک می رسد.

نگرش نیچه به مسئله انسان و حقیقت او، بر اساس اندیشه ها ی مادی گرایانه و تمایل به اصالت تجربه است که پیامدهای ویژه ای به همراه دارد. پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی به منظور بررسی مختصات انسان شناختی از دیدگاه نیچه و ارزیابی پیامدهای آن در پرتو آرای علامه طباطبایی شکل گرفته است. بر اساس یافته‎های پژوهش، نیچه با نفی عقل گرایی و بی اعتبار نمودن ارزش ها ی اخلاقی و دینی مورد پذیرش زمان خویش، انسان را تا پرتگاه نیست گرایی می کشاند. لکن برای نجات وی از این وهله بحرانی، انسان را به باور توانمندی و اصالت قدرت خویش دعوت می نماید که ظهور تمام عیار آن در ابر انسان نمود یافته است. این در حالی است که علامه طباطبایی چنین تقلیل گرایی از شخصیت انسان و ترجیح  تن بر روان را برنمی تابد. زیرا نفی عقل گرایی و ستیز با ابعاد الهی متافیزیک نتیجه ای جز بی اعتبارشدن اوزان اندیشه ورزی و خردگرایی ندارد. وی همچنین منشأ اصلی پوچ انگاری در زندگی انسان را، حذف خدا و انگاره ها ی معنوی و ارزشی می داند و قرب الهی را به عنوان غایت اصلی زندگی مطرح می کند. غایتی که در سایه آن زندگی فردی و جمعی انسان بر اساس هدفمندی، معناداری و عدالت شکل می گیرد.

هدف: این بررسی با هدف مقایسه نتایج تشخیصی نورولوژیست ها با آزمون مونترال در بیماران مراجعه کننده به کلینیک با شکایات اختلال شناختی انجام شد.مواد و روش ها: طی یک مطالعه توصیفی- تحلیلی 213 بیمار با علایم مشکلات شناختی که به درمانگاه نورولوژی بیمارستان ولیعصر ناجا مراجعه کرده و به شیوه در دسترس انتخاب شدند و به تشخیص نورولوژیست مبتلا به اختلال شناختی بودند، به آزمون مونترال پاسخ داده و نتایج این آزمون به همراه مشخصات دموگرافیک بیماران به وسیله نرم افزار SPSS نسخه 15 و شاخص های آماری فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد و آزمون کای دو تجزیه و تحلیل شد.بر اساس یافته ها بیشترین فراوانی افراد بیمار مربوط به گروه سنی 39-35 سال بود. 54% از بیماران مذکر 46% بیماران افراد مونث بودند. اکثریت این افراد را متاهلین و با سطح تحصیلات زیر دیپلم و ترک زبان تشکیل می دادند و اغلب از نظر درجه نظامی، افسر جزء بودند و سابقه خدمتی اکثر آنان در محدوده 14-10 سال بود. 12.2% از این بیماران مورد مطالعه با کسب امتیاز کمتر از 26 مبتلا به اختلال شناختی تشخیص داده شدند. همچنین بین نتیجه آزمون مونترال در رده های مختلف سنی، جنسی، وضعیت تاهل، سطح تحصیلات، قومیت، درجه نظامی و سابقه خدمت رابطه آماری معنی داری مشاهده نشد.نتیجه گیری: پژوهش حاضر به منظور مقایسه همخوانی آزمون شناختی مونترال با تشخیص نورولوژیست در مراجعین با شکایات اختلالات شناختی انجام شده است. بر اساس این مطالعه آزمون مونترال به عنوان یک آزمون سریع برای ارزیابی اختلالات شناختی در بیماران مراجعه کننده به کلینیک های درمانی است که به دلیل فراوانی جمعیت مراجعه کننده به این مراکز فرصت کافی برای استفاده از سایر آزمون های تشخیصی نیست. همچنین با توجه به اینکه جمعیت مورد بررسی نظامیان بوده اند نتایج باید با احتیاط تعمیم داده شود و پیشنهاد میشود که در مطالعات آینده گروه های متفاوت اجتماعی بررسی شود.

زمینه و هدف: بنابر اعلام سازمان بهداشت جهانی، سلامت روان اهمیتی برابر با سلامت جسمانی دارد و تحت تاثیر ترکیبی از مولفه های اجتماعی، روانشناختی و زیستی است. مطالعه حاضر با هدف تبیین جامعه شناختی زمینه های اجتماعی موثر بر سلامت روانی در ساکنین شهر اراک در سال 1396 انجام شده است.مواد و روش ها: مطالعه توصیفی تحلیلی حاضر، روی جمعیت 15 تا 64 سال ساکن شهر اراک انجام شد. برای سنجش شیوع اختلالات روانی از پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ-28) و تعیین پارامترهای جامعه شناختی موثر بر آن ها، از سوالات برگرفته از نظریات دورکیم و مرتون مورد بررسی قرار گرفت. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 384 به دست آمده و نمونه گیری به روش خوشه ای چندمرحله ای انجام شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS 23 استفاده شد.یافته ها: میانگین و انحراف معیار سن شرکت کنندگان برابر با 13±34 سال و میانگین و انحراف معیار بعد خانوار 4.5±1.5 نفر بود. 98.7 درصد از شرکت کنندگان شیعه، 72.9 درصد شهری و 74 % افراد مالک بودند. میزان شیوع اختلالات روانی برابر با 28.9 درصد و به تفکیک جنسیت در مردان برابر با 23.31 درصد و در زنان 34.55 درصد بود. مولفه های مهاجرت، وضعیت شغلی، پایگاه طبقاتی، پایبندی مذهبی، قومیت، فشارهای ساختاری و اجتماعی، مشکلات خانوادگی، ازدحام، بی هنجاری، مشکلات ترافیکی و سرمایه اجتماعی در به خطرانداختن سلامت روانی و ابتلای افراد به اختلالات روانی اثرگذار بودند.نتیجه گیری: نظر به شیوع بالای اختلالات روانی در مورد مطالعه، توصیه می شود که نهادهای میانجی، به عنوان نهادهای اخلاقی و حقوقی با پیگیری حقوق فردی در جهت سازماندهی مجدد و انسجام اجتماعی تلاش نمایند.

مقدمه: شیوع اختلالات خواب در مطالعات بین المللی متفاوت است. اختلال خواب با افزایش شیوع بیش از حد میان بچه ها شایع است. جدی ترین عارضه مربوط به اختلالات خواب کودکان، مشکلات شناختی است. در این مطالعه، شیوع اختلالات خواب و اختلال یادگیری عصب روان شناختی در کودکان پیش از دبستان (6-4 ساله) در شهر اصفهان در سال 93-94 بررسی می گردد.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی 350 نفر از کودکان پیش از دبستان که به صورت نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند مورد بررسی قرار گرفتند. پرسشنامه مقیاس اختلالات خواب برای کودکان (SDSC) و پرسشنامه عصب روان شناختی کانرز، به مادران کودکان قبل از دبستان داده شد.نتایج: تعداد 144 نفر(41.14 درصد) از کودکان پیش از دبستان در معرض اختلالات خواب و از مجموع 280 کودک پیش از دبستان 92 نفر (32.85 درصد) در معرض اختلال یادگیری عصب روان شناختی بودند. میزان شیوع اختلال شروع و دوام خواب (31 نفر، %8.85)، اختلال تنفسی خواب (15 نفر، %4.28)، اختلال خواب آلودگی بیش از حد (53 نفر، %15.14)، اختلال انتقال خواب– بیداری (74 نفر، %21.14)، اختلال انگیختگی (32 نفر، %9.14)، اختلال تعرق در خواب (43 نفر، %12.28)، مشکلات توجه (62 نفر، %22.14)، اختلال عملکرد حسی- حرکتی (1 نفر، %7)، اختلال عملکرد زبان (4 نفر، %1.42) و اختلال عملکرد حافظه و یادگیری عمومی (7 نفر، %2.5)، اختلال کارکرد اجرایی (14 نفر، %6.42) بود.نتیجه گیری: شیوع بالای مشکلات خواب و مشکلات توجه، در این پژوهش می تواند نشانگر اهمیت اطلاع رسانی در خصوص الگوهای بهداشتی خواب و اختلال یادگیری عصب روان شناختی به منظور ارتقا سطح آگاهی والدین و ارائه دهندگان خدمات بهداشتی درمانی باشد.

هدف این مطالعه شناسایی فرآیندهای یادگیری خلاقانه در کودکان با اختلالات شناختی و بررسی نقش حمایت های مختلف در تقویت این فرآیندها است. این تحقیق به صورت کیفی انجام شد و داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 28 کودک مبتلا به اختلالات شناختی در تهران جمع آوری شد. داده ها با استفاده از نرم افزار Nvivo و از طریق تحلیل محتوای کیفی مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه ها به صورت هدفمند انتخاب شدند و اشباع نظری در فرآیند جمع آوری داده ها مورد توجه قرار گرفت. یافته ها نشان داد که ابزارهای خلاقانه مانند بازی های آموزشی، اسباب بازی های یادگیری و فناوری های آموزشی نقش مهمی در تقویت فرآیندهای یادگیری خلاقانه دارند. همچنین، کودکان توانستند از طریق تفکر انتقادی و حل مسائل پیچیده، مفاهیم جدید ایجاد کنند. محدودیت های شناختی مانند مشکلات حافظه و توجه و موانع محیطی همچون عدم دسترسی به منابع آموزشی از جمله چالش هایی بودند که بر فرآیند یادگیری خلاقانه تأثیرگذار بودند. نتایج این مطالعه نشان داد که استفاده از ابزارهای خلاقانه و حمایت های محیطی می تواند تأثیر زیادی بر فرآیندهای یادگیری خلاقانه در کودکان با اختلالات شناختی داشته باشد. این یافته ها می تواند به طراحی برنامه های آموزشی مؤثرتر برای این کودکان کمک کند.